Stomatopatie protetyczne są to wszystkie zmiany na powierzchni błony śluzowej spowodowane użytkowaniem ruchomych protez całkowitych jak i częściowych.
Przyczyny stomatopatii protetycznych
Wśród przyczyn stomatopatii protetycznych zalicza się:
- Uraz mechaniczny,
- Infekcja grzybicza,
- Płytka protez,
- Schorzenia układowe,
- Czynniki bakteryjne,
- Zła higiena protez,
- Zmiany morfologiczne,
- Czynniki chemiczne,
- Niefizjologiczne warunki, jakie stwarza płyta protezy,
- Reakcje alergiczne.
Uraz mechaniczny jest głównym czynnikiem wywołującym podrażnienia błony śluzowej kontaktującej się z protezą. Powodują je: szorstkość wewnętrznej strony płyty protezy, złe przyleganie, nieprawidłowe ukształtowanie powierzchni zgryzowych zębów akrylowych w uzupełnieniu protetycznym. Niedostateczna stabilizacja powoduje nadmierne przemieszczanie, również zbyt wysokie guzki w zębach trzonowych oraz nadmierne zachodzenie zębów górnych na dolne, są częstą przyczyną ran na błonie śluzowej.
Infekcja grzybami drożdżopodobnymi najczęściej jest wywołana gatunkiem Candida albicans, następnie Torulopsis glabrata, Candida tropicalis. Są to grzyby oportunistyczne- to znaczy, że występują w jamie ustnej zdrowej osoby, jednak w sytuacjach dla nich korzystnych gwałtownie się namnażają, zwiększając swoją liczebność i zaburzają ekosystem jamy ustnej. U osobników zdrowych ostra infekcja ogranicza się do obszaru jamy ustnej. Zmiany najczęściej występują na policzkach, języku i podniebieniu. Schorzenie jest samoograniczające się i podatne na leczenie. U pacjentów osłabionych i z upośledzoną odpornością zakażenie grzybicze może rozprzestrzeniać się do przełyku i przewodu pokarmowego. Choroba częściej występuje u kobiet oraz u palaczy. Infekcja rozwija się u osób z chorobą nowotworową, po podaniu antybiotyków, sulfonamidów i kortykosteroidów oraz leków immunosupresyjnych. Większa wilgotność, podwyższona temperatura, zaleganie resztek pokarmowych sprzyjają rozplemowi grzybów drożdżopodobnych.
fot. panthermedia
Aby zdiagnozować grzybicę jamy ustnej należy wykonać badanie mikologiczne. Powszechnie stosowane są cztery metody pobrania materiału:
- Wymaz bezpośredni za pomocą szpatułki,
- Badanie próbki śliny,
- Wycisk pobrany masą alginatową, który pozwala wykonać model z agaru Sabourauda,
- Przykładanie pianki nasączonej agarem Sabourauda.